Wielokomórkowe glony morskie - zielenice, brunatnice, krasnorosty żyjące w Morzu Bałtyckim Do glonów wielokomórkowych należą: zielenice, brunatnice i krasnorosty. Nazwy wymienionych grup są związane z barwnikiem, który występuje u nich oprócz zielonego barwnika - chlorofilu. Quiz o morzu bałtyckim od strony Polski Test. autor: Adamjarawka. Klasa 7 Geografia Polski. Utrwalamy wiadomości z działu "Środowisko przyrodnicze Polski" Uczniowie, którzy będą pracować według tego scenariusza realizowali już temat o Morzu Bałtyckim. Posiadają wiedzę podstawową niezbędną do jej pogłębiania. Do realizacji tematu zaplanowano m.in. metodę „mapy mentalnej – mapy myśli” - metoda twórczego myślenia wielokierunkowego, angażująca dwie półkule mózgu 10 Ciekawostek o Morzu Bałtyckim. Może Bałtyckie charakteryzuje się niezwykle niskim zasoleniem, które wynosi zaledwie około 7‰. Jest ono niemal pięciokrotnie mniejsze niż oceaniczna średnia i czterdziestokrotnie mniejsze niż zasolenie Morza Martwego. Spowodowane jest to niską temperaturą a co za tym idzie niewielkim parowaniem. Budowa dwóch staw nawigacyjnych na torze podejściowym północnym do Świnoujścia, na Zatoce Pomorskiej. Stawy te są jednym z elementów dostosowania istniejąceg zło­wio­ne ryby na Morzu Bałtyckim. Ciekawym zjawiskiem są spadki i wzrosty połowu ryb w Polsce. W latach 1950-1975 połowy wzrosły z 66 tyś do 816 tyś ton, czyli aż dwunastokrotnie. W latach następnych - do początku XXI wieku znowu spadły do 220 tyś. Zdarza się również, że nieczystości i odpady są zrzucane przez statki na pełnym morzu, wprost do wody. Zagrożeniem są także awarie na statkach, które skutkują wyciekiem toskycznych substancji, a także wraki i pozostałości po II wojnie światowej, zalegające na dnie morze. Ponadto wąskie cieśniny łączące Bałtyk z Morzem Te zwierzęta występują w prawie wszystkich morzach i oceanach na świecie. Żyją również w Morzu Bałtyckim. W zachodniej części tego akwenu pływa rekin śledziowy. Szanse, że wpłynie nad polskie wybrzeże, są niewielkie, jednak takie przypadki zdarzały się już w przeszłości. Przypomniał, że to właśnie na konferencji w Poczdamie podjęto decyzję o zatopieniu w Morzu Bałtyckim 50 000 ton broni chemicznej wchodzącej w skład arsenału III Rzeszy, z czego 15 000 ton stanowiły BST. Te niezwykłe stworzenia żyją w Morzu Bałtyckim. Spotkanie morświna jest praktycznie niemożliwe. Ci kuzyni delfinów żyją samotnie lub w małych grupach, a w Bałtyku jest ich naprawdę y0kll. SKRÓT INFORMACJI O MORZU BAŁTYCKIM CO O BAŁTYKU WIE PRZECIĘTNY CZŁOWIEK…. Bałtyk to piękne, chłodne morze. To wakacyjna rekreacja, sporty wodne i atrakcje turystyczne… Jeśli nie wyjeżdżamy do cieplejszych krajów, to latem chętnie jedziemy kąpać się w wodach Bałtyku. Cieszy nas piękno krajobrazów, czyste nasycone jodem powietrze i bursztyn zbierany na plażach. CO O BAŁTYKU MÓWI WIKIPEDIA… To niewielkie, lekko słone morze otoczone przez dziewięć uprzemysłowionych państw: Polskę, Niemcy, Danię, Rosję, Litwę, Łotwę, Estonię, Finlandię, Szwecję – w sumie 85 mln. mieszkańców. Do Bałtyku wpływa ok. dwudziestu większych rzek: Dźwina z Łotwy; Narwa z Estonii; Newa i Pregoła z Rosji; Niemen z Litwy. 9 rzek z Polski: Odra, Wisła, Pasłęka, Radunia, Reda, Łeba, Słupia, Wieprza, Parsęta, Rega. 3 rzeki z Niemiec: Peene, Warnow, Trave. Największą słabością Bałtyku jest powolna wymiana wód, która występuje co około 30 lat (Franck i in. 1987) Wymiana wody następuje sporadycznie, przez cieśniny duńskie (Mały Bełt, Wielki Bełt, Skagerrak, Kattegat oraz Sund), które łączą Bałtyk z Morzem Północnym, a pośrednio z Atlantykiem. KONDYCJA BAŁTYKU WCZORAJ I DZIŚ… Kiedyś, odpady i ścieki były w większości biodegradowalne, a zbiorniki wodne i rzeki traktowano jako miejsce zrzutu ścieków komunalnych, gospodarczych, rolniczych. W miarę rozwoju przemysłu zagrożenia rosły. Masowe pojawienie się odpadów trudnych do biodegradacji, spowodowało budowę oczyszczalni ścieków. Niemniej oczyszczalnie załatwiają problem tylko częściowo, wiele zanieczyszczeń nadal przedostaje się do wód. Nie umiemy opanować inwazji mikroplastików. Czy morze zaczyna umierać? Już około 10 procent powierzchni dna morskiego to obszary pozbawione życia. Wydaje się, że nad Bałtykiem coraz intensywniej gromadzą się chmury antropopresji… ŹRÓDŁAMI ZANIECZYSZCZEŃ MORZA BAŁTYCKIEGO SĄ: rzeki niosące zanieczyszczenia z całego obszaru zlewni, ścieki komunalne i przemysłowe miast i portów rybackich, katastrofy morskie, wycieki paliwa z wraków, odwierty na dnie morza, rurociągi gazowe Nord Stream1 i planowany NS2, rolnictwo – pestycydy i herbicydy, nawozy azotowe, fosforanowe, turystyka – odpady bytowe, detergenty, kosmetyki, farmaceutyki i inne zanieczyszczenia, wynikłe z zaśmiecenia plaż i terenów nadmorskich, transport morski, statki zrzucając wody balastowe, kutry gubiące plastikowe sieci. NAJWIĘKSZE ZAGROŻENIA DLA WÓD POWIERZCHNIOWYCH STANOWIĄ: 1. ZANIECZYSZCZENIA PLASTIKIEM winne są tworzywa sztuczne rozpowszechnione już na całym globie (tworzą np. oceaniczne, ogromne, plastikowe wyspy), warstwy mikroplastików zalegające na dnach różnych akwenów jak również na dnie Bałtyku, plastikowe sieci rybackie zgubione, dryfujące resztki (śmiertelne pułapki dla ryb, zwierząt i ptaków wodnych). 2. SKAŻENIA CHEMICZNE skażenia substancjami płynnymi, ropopochodnymi, broń chemiczna i amunicja zatopiona w wodach Bałtyku po II Wojnie Światowej, pojemniki z toksycznymi gazami paraliżującymi (iperyt, chloroacetofenon, adamsyt) wyrzucanymi do morza po II Wojnie Światowej w pojemnikach, które korodują powoli, ulegają rozszczelnieniu stwarzając ponowne zagrożenia. 3. NISZCZENIE EKOSYSYTEMÓW PRZEZ: nieprzemyślane inwestycje powodujące nieodwracalne zmiany w środowisku wodnym, na plażach i obszarach nadmorskich (przykłady takich inwestycji w Polsce – refulacja piasku, utwardzania nabrzeży, inwestowanie w zabudowę pasa nadmorskiego, planowany przekop Mierzei Wiślanej, plany budowy elektrowni jądrowej na Wydmie Lubiatowskiej)… wycinki lasów nadmorskich, zaśmiecanie rozdeptywanie wydm i plaż, niszczenie terenów chronionych, usuwanie roślinności przybrzeżnej, niszczenie miejsc rozrodu wielu organizmów morskich, niektórych ryb i ptaków. Wraz z ekosystemami ginie bałtycka flora i fauna, drobne organizmy lądowe i wodne, skorupiaki, ryby i bałtyckie zwierzęta. Jest wiele placówek zajmujących się ochroną zagrożonej przyrody i rozpowszechnianiem wiedzy o Bałtyku. W tych działaniach mają swój udział zarówno organizacje pozarządowe, instytucje chroniące środowisko, uczelnie prowadzące badania naukowe, Urząd Morski. Wieloletni dorobek posiada Stacja Morska UG im. prof. Krzysztofa Skóry. Raz w roku latem przy fokarium odbywa się happening – edukacja i zabawa. DZIEŃ RYBY W HELU Dzień Ryby ma podkreślać znaczenie warunków życia i możliwości rozrodu bałtyckich ryb, zrównoważonego rozwoju rybołówstwa dla życia miasta, uczyć kształtowania postaw proekologicznych, uzmysławiać związki przyczynowo – skutkowe procesów przyrodniczych. Radosne święto organizowane od lat na placu przed wejściem do Fokarium. Co roku rozstawiane są namioty różnych organizacji, które prowadzą zajęcia edukacyjne, gry i zabawy na temat mieszkańców Bałtyku, śmieci pozostawianych na plażach i zagrożeń dla ryb żyjących w morzu. Do organizacji święta dołącza Klub Gaja, restauracje helskie, proponując dania rybne i puszki z niespodziankami edukacyjnymi. Dzień Ryby ma podkreślać znaczenie warunków życia i możliwości rozrodu bałtyckich ryb, zrównoważonego rozwoju rybołówstwa dla życia miasta, uczyć kształtowania postaw proekologicznych, uzmysławiać związki przyczynowo – skutkowe procesów przyrodniczych. RYBY WYSTĘPUJĄCE W BAŁTYKU: Gatunki pierwszoplanowe Dorsz bałtycki (zagrożony, ryby są małe, gwałtownie wychudzone, objęty planem odbudowy), Flądra, płastuga, stornia (często pod tą nazwą sprzedaje się gładzice), Śledź (połowy włokami pelargicznymi, bezpiecznymi dla ptaków i zwierząt). Szprot (połowy włokami pelargicznymi, najlepsze wędzone lub w puszkach). Gatunki drugoplanowe Troć wędrowna (wędrowna, dwuśrodowiskowa, smaczna wędzona lub z puszki) Belona (wędrowna, sezonowa, łowiona maj/czerwiec, tarło Zatoka Pucka, ma zielone ości), Sandacz (ryba słodkowodna, żerująca na obrzeżach morza) Okoń (ryba słodkowodna, żerująca na obrzeżach morza) Skarp, stainbut, turbot (największa bałtycka płastuga, jej zasoby maleją) Gładzica, flądra, płastuga (połowy limitowane) Gatunki trzecioplanowe Sieja (jej zasoby w Zatoce Puckiej są z trudem odtwarzane, łowiona jesienią) Makrela (bardzo rzadko łowiona w Zatoce Gdańskiej), Płoć (gatunek słodkowodny, żyjący na pobrzeżach Bałtyku), Gatunki obce Pstrąg tęczowy (pochodzi z Ameryki Płn, u nas się nie rozradza, w handlu tylko z hodowli) Babka śniadogłowa, bycza, byczek (inwazyjna, przywleczona z Mórz: Kaspijskiego, Azowskiego, Czarnego) Gatunki wędrowne Jesiotr ostronosy (gatunek dwuśrodowiskowy, ściśle chroniony), Parposz (gatunek dwuśrodowiskowy, ściśle chroniony), Certa wędrowna, ryba karpiowata, (dwuśrodowiskowa, łowiona w Zatoce Gdańskiej), Węgorz europejski (wędrowny, dwuśrodowiskowy, tarło odbywa w Morzu Sargasowym), Łosoś atlantycki, (szlachetny, dwuśrodowiskowy, bałtyckie zasoby dzikich populacji maleją) Szczupak (gatunek słodkowodny, bytujący w wodach przybrzeżnych Bałtyku, Zatoki Gdańskiej, Zatoki Puckie, bardzo nieliczny), Kwarp, węgorzyca (jedyny żyworodny gatunek bałtyckiej ichtiofauny, ostatnio gwałtownie zanika, występowanie – strefa przybrzeżna Zatoki Gdańskiej) Dane źródłowe: Franck, H., Matthäus, W., Sammler, R., 1987, Major inflows of saline water into the Baltic Sea during the present century. Gerlands Beitr. Geophys. 96, 517–531, Materiały z uczestnictwa w warsztatach Dzień Ryby, opracowanie i fotografie Ewa Podlesińska